Iedere vos in deze fotogalerij vertelt een verhaal over onze relatie met hen. De 16 meter lange bospoldervos hierboven doet boodschappen in Rotterdam. Vossen verblijven steeds meer in steden, omdat de natuur verdwijnt en er in steden altijd wel ergens voedsel is te vinden. Het beeld nodigt ons uit hoe we willen omgaan met wilde dieren en hoe we ons willen verhouden tot de natuur.
De gevelsteen met de rode vos (die vroeger wit was) verwijst naar een pand waar een bontwerker woonde en werkte. De vos op de gevelsteen in Delft verwijst naar de naam van de voormalige eigenaar van het pand: Klaas Vos. Hij was horlogemaker maar onderhield ook de klokken van de Oude en Nieuwe Kerk.
De fabel over de vos en de druiven op de Dierentuinbrug in Den Haag heeft als moraal dat het makkelijk is om neer te kijken op iets wat je niet kunt krijgen. De fabel over de vos en de kalkoenen vertelt over een vos die een list verzint om kalkoenen te vangen. Dit doet hij door 's nachts honderdduizend fratsen uit te halen waardoor de kalkoenen niet meer kunnen slapen. Daardoor vallen ze uit de boom in de bek van de vos. De moraal van het verhaal: hoe meer aandacht je schenkt aan gevaar, hoe eerder je er slachtoffer van wordt.
De vossen in Woerden zijn oorspronkelijk gemaakt voor het toenmalige bejaardenhuis 'De Vossenschans'. Later werd het een seniorencomplex met de naam Vossenborg. Mogelijk is de naam met vos erin gekozen vanwege het spreekwoord "een vos verliest wel zijn haren maar niet zijn streken”.

ONZE OMGANG MET VOSSEN EN HUN SYMBOLIEK

Wereldwijd zijn er ongeveer 37 soorten vossen. De meest bekende is de rode vos (Vulpes vulpes) die als enige in Nederland voorkomt. Andere soorten zijn o.a. de poolvos, fennek (woestijnvos), en de grijze vos. Vossen zijn schemer- en nachtdieren en leven wijdverspreid over Europa, Azië en Noord-Amerika in uiteenlopende habitats, van bossen en heide tot steden en landbouwgebieden.


Onze omgang met vossen

  • Mensen bewonderen vossen om hun intelligentie en aanpassingsvermogen en aan de andere kant wordt hij vaak gezien als schadelijk roofdier dat vogels en kippen bedreigd.
  • Vossen worden in sommige landen bejaagd om hun pels. In Nederland was door jacht en bestrijding in de 20e eeuw de vos bijna verdwenen. Door beschermingsmaatregelen is de populatie hersteld. Naar schatting leven er nu 100.000 - 120.000 vossen in Nederland, ook in stedelijke gebieden.
  • Vossen worden ook gehouden voor hun pels. In Finland is de grootste pelsdierhouderij voor vossen. Jaarlijks worden er ongeveer 2 miljoen vossen gedood om bont van te maken. Maar ook in Polen, Noorwegen, Estland, Letland, Litouwen, Tsjechië en Denemarken worden vossen gehouden voor de productie van bont. In Nederland werd in 2008 de productie van vossenbont verboden.
  • Het verkeer en ziekten zijn ook bedreigingingen voor vossen. 
  • In de 17e eeuw bestond het kwelspel vosgooien, waarbij de rijke aristocratie met lappen stof vossen of andere dieren zo hoog mogelijk in de lucht probeerden te gooien. 


De symboliek van vossen

  • De vos in de kunst weerspiegelt de menselijke fascinatie voor dat wat zich niet laat temmen. Hij is slim, mysterieus en veelzijdig. Met zijn scherpe snuit, slimme blik en vurige vacht spreekt hij tot de verbeelding van kunstenaars, schrijvers en toeschouwers.
  • Op schilderijen, in fabels, volksverhalen en hedendaagse kunst verschijnt de vos in uiteenlopende gedaanten: als bedrieger, als slachtoffer, als symbool van list of als spiegel van de menselijke ziel.
  • In de westerse cultuur wordt de vos vaak geassocieerd met sluwheid en bedrog.
  • In middeleeuwse fabels en literatuur, zoals in het beroemde dierenepos Van den vos Reynaerde, vertegenwoordigt de vos de slimme opportunist die zich weet te redden in een wereld vol machtige vijanden. Deze verhalen zijn vaak satire: de vos staat symbool voor de mens die zijn verstand inzet om sociale, politieke of religieuze structuren te ondermijnen.
  • In middeleeuwse miniaturen en wandtapijten zijn vossen te zien als onderdeel van jachttaferelen of als personificaties in dierenfabels.
  • In de renaissance en barok duiken ze op in stillevens en jachtscènes, vaak als symbool voor wildheid of bedrog.
  • De romantiek herontdekte de vos als een vrijheidslievend dier.
  • In de moderne en hedendaagse kunst wordt de vos steeds vaker ingezet als symbool voor het spanningsveld tussen mens en natuur of als vertegenwoordiger van 'de wilde natuur in de stad'.
  • In Oosterse tradities symboliseert de vos slimheid, magie, transformatie en mysterie, met zowel positieve als negatieve aspecten.
  • In Japan verschijnt de ‘kitsune’ (vos in het Japans) als een magisch wezen dat kan transformeren in een mens die beschikt over bovennatuurlijke krachten. Hier is de vos niet alleen sluw, maar ook spiritueel, wijs en soms zelfs goddelijk.