Wereldwijd zijn er 13 soorten otters. De Europese otter is de meest voorkomende in Europa en ook de soort die in Nederland leeft. Deze otter wordt ook wel visotter genoemd. Andere soorten zijn onder meer de reuzenotter in Zuid-Amerika (in Suriname waterhond genoemd), de Aziatische kleinklauwotter en de zeeotter langs de kusten van de Stille Oceaan. De Europese otter leeft in zoetwatergebieden zoals rivieren, moerassen en meren. Het zijn solitaire dieren die zich vooral ’s nachts laten zien. Hun dieet bestaat voornamelijk uit vis en andere waterdieren. Zeeotters leven uitsluitend in zee en zijn groter dan de Europese otter.
Onze omgang met otters
- Otters zijn eeuwenlang door de mens bejaagd om hun dichte, waterafstotende pels. Deze was zeer waardevol in de bontindustrie.
- Ook werden ze vervolgd vanwege vermeende schade aan visstanden.
- Pas in de tweede helft van de 20e eeuw begon het besef door te dringen dat otters een kwetsbare en belangrijke schakel zijn in aquatische ecosystemen. In veel landen is de otter daarom nu een beschermde diersoort en is er wetgeving die hun leefgebied moet beschermen tegen jacht, vervuiling, versnippering en verkeer.
- In Nederland was de otter in 1988 officieel uitgestorven, vooral door watervervuiling, jacht en verkeer.
- In 2002 begon een herintroductieprogramma met otters uit Oost-Europa. Sindsdien groeit de populatie gestaag. Naar schatting leven er nu meer dan 500 otters in Nederland, vooral in waterrijke gebieden zoals de Weerribben-Wieden, de Alde Feanen en de Biesbosch.
- De otter geldt als een belangrijke graadmeter voor de kwaliteit van natte natuur. Zijn aanwezigheid toont aan dat het water schoon is, er veel voedsel is en dat er rust is.
- Toch blijft het voortbestaan van de otter kwetsbaar. Verkeersslachtoffers en versnipperd leefgebied vormen grote bedreigingen. Met ecoducten en ottervriendelijke oevers wordt geprobeerd hier iets aan te doen.
De symboliek van otters
- Met zijn gestroomlijnde lijf, speelse gedrag en half-aquatische levensstijl straalt de otter zowel elegantie als wildheid uit. Hierdoor staat hij in veel culturen symbool voor plezier, beweeglijkheid, vrijheid en onafhankelijkheid. Het is een dier dat moeilijk te vangen is, letterlijk én figuurlijk.
- In de symboliek kan hij ook de connectie tussen water en land belichamen en daarmee symbool staan voor transformatie.
- In Keltische en Noord-Amerikaanse tradities wordt de otter gezien als een gids tussen werelden, een wezen dat zich thuis voelt in zowel water als op het land, en dus de grens tussen bewustzijn en onderbewustzijn belichaamt.
- De otter kan ook fungeren als ambassadeur, omdat otters terugkeren op plekken waar het ecosysteem zich herstelt. Ze staan symbool voor ecologisch herstel, een gezonde leefomgeving en succesvol natuurbeleid.
- De otter komt niet vaak voor in de kunst en cultuur. Op schilderijen zijn ze vaak onderdeel van een 'natuurscène'.
- In de beeldhouwkunst kunnen ze ook symbool staan voor water.
