Iedere muis in deze fotogalerij vertelt een verhaal over onze relatie met hen, maar de betekenis is niet overal even duidelijk. De muizen op het kantoorpand 'De Roos' in Amsterdam bijvoorbeeld lijken vooral als grappige decoratie te zijn aangebracht. Op het pand zijn ook nog andere diersoorten te zien. De muizen op de staf van de middeleeuwse heilige Sint Geertruy (626-659) verwijzen naar de zielen van overledenen die eerst bij haar langsgaan. Men geloofde vroeger dat de ziel van de dode na het verlaten van het lichaam de eerste nacht bij Sint Geertrudis bleef, de tweede nacht bij de engelen en in de derde nacht naar de laatste rustplaats ging. Gertrudis werd hiermee o.a. de beschermheilige van ziekenhuizen, maar ook aangeroepen tegen muizen- en rattenplagen. De eikelmuis hierboven verwijst naar de naam van het huis waarop de gevelsteen is aangebracht: De Eykel. De muis lijkt echter niet op een echte eikelmuis, die heeft namelijk een zwart ‘zorro-masker’. De muizen op de boomstronk lijken de muizen in de natuur te verbeelden. De muizen op het speelveld in een wijk in Leerdam zijn geplaatst om de buurt op te vrolijken en voor kinderen om op te klauteren en mee te spelen. 

ONZE OMGANG MET MUIZEN EN HUN SYMBOLIEK

Muizen zijn overal. Ze behoren tot de meest wijdverspreide en diverse zoogdieren ter wereld. Er zijn wereldwijd meer dan 1.100 soorten muisachtigen. De bekendste soort is de huismuis die oorspronkelijk uit Azië komt, maar zich inmiddels wereldwijd heeft verspreid. Hij kan zich goed aanpassen aan menselijke omgevingen. Muizen zijn sociale dieren en slim. Ze hebben een goed geheugen, kunnen goed leren van hun omgeving en zijn in staat om signalen te interpreteren. Ze kunnen goed klimmen en leven in verschillende habitats: bossen, graslanden, woestijnen, steden en landbouwgebieden. 


Onze omgang met muizen

  • Over het algemeen worden muizen door mensen gezien als plaagdier, omdat ze voedselvoorraden aanvreten, aan kabels knagen en ziektes kunnen verspreiden. Dit maakt ze ongewenst in huizen, tuinen, boerderijen en opslagplaatsen.
  • Muizen worden in de medische en biologische wetenschap als waardevol gezien. Sinds de 19e eeuw worden ze gebruikt als proefdieren. De genetische gelijkenis met de mens – ongeveer 95% van de genen komt overeen – maakt muizen geschikt voor onderzoek naar genetica, medicijnen, kanker, immunologie en neurologie. De meest gebruikte muizensoort voor proefdieronderzoek is de huismuis. Ze worden speciaal gefokt voor biomedisch onderzoek en zijn genetisch zo gelijk mogelijk gemaakt om de resultaten van experimenten zo goed mogelijk te kunnen vergelijken.  Jaarlijks worden in Nederland ongeveer 111.000 dierproeven met muizen uitgevoerd. Wereldwijd gaat het naar schatting om meer dan 100 miljoen muizen. 
  • Daarnaast zijn er mensen die muizen als huisdier houden in een kooi, vooral de kleurmuis. Dit is een tamme variant van de huismuis. Kleurmuizen zijn zachtaardig, intelligent en onderhoudend. 
  • De meest bekende muis is Mickey Mouse die kinderen als knuffelbeest hebben. 


De symboliek van muizen

  • In het oude Egypte werden muizen soms geassocieerd met chaos en vernietiging, maar ook met vruchtbaarheid, vanwege hun snelle voortplanting. Muizen kunnen tien weken na hun geboorte zwanger worden en een zwangerschap duurt 19 dagen.
  • In het oude Griekenland stonden ze symbool voor nederigheid, en in de Romeinse tijd verschenen ze op mozaïeken als onderdeel van dagelijkse het dagelijks leven.
  • In de middeleeuwse kunst worden muizen vaak afgebeeld als negatieve symbolen. Ze vertegenwoordigen zonde, vraatzucht of de duivel, vooral wanneer ze graan of heiligenvoorwerpen aanvreten. 
  • Dankzij de stripfiguur Mickey Mouse (1928) van Walt Disney is er ook een positiever beeld van muizen gekomen. Micky Mouse werd wereldwijd beroemd als vriendelijk, dapper en ondernemend. Veel kinderen hebben een knuffel van Mickey Mouse.
  • Ook personages als de muis Jerry in de tekenfilmserie Tom & Jerry en de muizen in de Walt Disney film 'De reddertjes' hebben bijgedragen aan  een positiever imago van de muis. Ze werden neergezet als slimme dieren.
  • In het Boeddhisme is de muis (of rat) het rijdier van Ganesha (met het olifantenhoofd. Hij is de hindoegod van wijsheid en kennis. Hier staat de muis symbool voor het vermogen om kleine en grote obstakels te overwinnen.