Iedere ezel in deze fotogalerij vertelt een verhaal over onze relatie met hen. De ezel is afgebeeld als rijdier in de taferelen met Maria en Jozef die vluchten naar Egypte vanwege de aangekondigde kindermoord in Bethlehem. De ezel heeft hier tegelijkertijd een symbolische betekenis, namelijk die van eenvoud en nederigheid die Maria en Jozef kenmerkten. In Den Haag zien we de ezel met een zadel op zijn rug dat mogelijk verwijst naar het ezeltje rijden op het strand in Scheveningen destijds. Ook zien we de ezel afgebeeld als lastdier, als spreekwoord 'Van den os op den ezel' (van het ene onderwerp op het andere overgaan zonder overgang), als monument dat herinnert aan de ezels die in Maastricht door de straten liepen als lastdier en als lid van de Bremer Stadsmuzikanten. Het beeld Jack-Ass laat de ezel zien als symbool van koppigheid, een last waaronder de mens vaak gebukt gaat.
Maar onze omgang met ezels is breder en de symbolische betekenis die we ze hebben toegekend ook.

Ezels behoren tot de familie van de paardachtigen. Er zijn meer dan 30 soorten ezels. De meeste zijn gedomesticeerd. De wilde ezel komt nog voor in Eritrea, Ethiopië en Somalië, maar is ernstig bedreigd en staat op de Rode Lijst van de IUCN. 

Onze omgang met ezels

• Ezels werden zo'n 7000 jaar geleden door mensen in Egypte gedomesticeerd en gehouden voor hun melk, vlees en als lastdier.
• De melk van ezels (ezelinnenmelk) wordt nog steeds gebruikt, voornamelijk in de cosmetica-industrie. Het wordt gewaardeerd om de hydraterende en verzachtende eigenschappen en wordt verwerkt in zeep, crèmes en andere huidverzorgingsproducten. De melk wordt, als alternatief voor koemelk, in zeer beperkte mate, ook gebruikt als melkpoeder voor baby's.
• De ezel word tegenwoordig met name in ontwikkelingslanden gebruikt als werkdier in de landbouw, als trekdier voor transport van goederen, als lastdier in steengroeves (Egypte) waar ze op hun rug zware stenen moeten sjouwen, als rijdier waarop mensen zichzelf vervoeren en in sommige landen in de toeristische sector (ezeltje rijden/koets voort trekken).
• In Nederland werden ezel tussen ca. 1900 tot ongeveer 1960 gebruikt om kinderen te laten 'ezeltje rijden' op de stranden van Scheveningen en Zandvoort.
• In Nederland leven nu ongeveer 8.000 - 10.000 ezels, waarvan een groot aantal door particulieren wordt gehouden als huis- of hobbydier.
• Ook leven ze in dierentuinen en op kinderboerderijen.
• In Nederland worden ezels zeer beperkt ingezet als therapiedier.

• In landen als de VS, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland zetten boeren ezels in om kuddes schapen en geiten te beschermen tegen roofdieren zoals coyotes en wolven. Ezels kunnen zich namelijk agressief gedragen ten opzichte van indringers en zullen de kudde verdedigen.

• Ezels en paarden worden vaak met elkaar gekruist. Een kruising tussen een ezelhengst en een paardenmerrie wordt een muildier genoemd. Een kruising tussen een ezelin en een paardenhengst een muilezel. De kruisingen hebben de door ons als goed beoordeelde eigenschappen van een paard en ezel: de rustige, veilige tred, de volharding en de intelligentie van de ezel, gecombineerd met de kracht en het doorzettingsvermogen van het paard.
  

De symboliek van ezels

• Ezels worden in de kunst vaak afgebeeld als symbolen van hard werken, geduld, dienstbaarheid én koppigheid.
• Ze worden vaak weergegeven in werken die het dagelijkse leven op het platteland tonen, waar ze als lastdieren of als metgezellen van boeren en herders fungeren.
• In veel culturen worden ezels geassocieerd met de eenvoud en de nederigheid van het boerenleven.
• Nederigheid en volharding zien we ook gesymboliseerd in de vele christelijke afbeeldingen van Maria gezeten op een ezel die samen met Jozef naar Bethlehem reist waar Jezus zal worden geboren. En ook bij Jezus zelf die op volwassen leeftijd op een ezel (nederig) Jeruzalem binnenrijdt.
• In de christelijke religie is de ezel ook aanwezig in de stal waar Jezus werd geboren als symbool van eenvoud en bescheidenheid. 
• De ezel wordt al sinds de oudheid gebruikt als symbool van domheid vanwege hun eigenwijze en niet altijd gehoorzame aard . In onze taal gebruiken we daarvoor de uitdrukking 'zo dom als een ezel' of gebruiken we het woord ezel om iemand uit te schelden. Ezels zijn echter niet dom. Het zijn slimme dieren als je maar goed kijkt naar hun gedrag. Uit de uitdrukking 'een ezel stoot zich geen twee keer aan dezelfde steen' komt juist de slimheid van het dier naar voren.
• De verwijzing naar ezels voor domheid zagen we vroeger terug bij stoute kinderen. Die kregen als schoolstraf ezelsoren op hun hoofd en moesten daarmee in de hoek gaan staan. 
• Een Griekse mythe verhaalt over koning Midas wiens oren door de god Apollo, de god van de muziek, werden veranderd in ezelsoren. 
• De ezel speelt ook een rol in de sprookjes 'De Bremer Stadsmuzikanten' en 'Tafeltje dek je, ezeltje strek je en knuppel uit de zak'.