Iedere beer in deze fotogalerij vertelt een verhaal over onze relatie met hen. Beer Jo (2001) hierboven toont een zeer droevige relatie. Jo zat namelijk van 1970 - 1993 opgesloten in de betonnen berenkuil in het Aldenhofpark in Maastricht. 

De symbolische betekenis die we beren toekennen zien we o.a. bij de beer op de voormalige hypotheekbank die symbool staat voor kracht; een eigenschap waarmee veel bedrijven zich wilden identificeren. De spelende beertjes symboliseren de vriendschap tussen Rotterdam en Oslo. De beren in Haarlem herinneren aan het verdwenen hofje van Beresteyn. De badgasten in Hengelo verbeelden nieuwsgierigheid naar de geuren van de markt nabij én naar het gemeentewapen van Hengelo waarop een voor beren heerlijke bijenkorf staat. De Compassiebeer in Delft is een bedankje voor alle zorgmedewerkers van het ziekenhuis Reinier de Graaf voor hun inzet tijdens de coronacrisis.

Maar onze omgang met beren is breder en de symbolische betekenis die we ze hebben toegekend ook.


ONZE OMGANG MET BEREN EN HUN SYMBOLIEK

Er zijn nog acht verschillende soorten beren in de wereld: de bruine beer, de ijsbeer, de Amerikaanse zwarte beer, de Aziatische zwarte beer (ook bekend als de kraagbeer), de reuzenpanda, de honingbeer, de lippenbeer en de brilbeer. De bruine beer heeft 14 ondersoorten waarvan de bekendste de Kodiakbeer en de Grizzlybeer zijn.
In Nederland leefde vroeger ook beren. Rondom het jaar 1000 zijn ze hier uitgestorven.


Onze omgang met beren

  • Beren worden door mensen bewonderd, gevreesd, bejaagd en gebruikt voor vermaak.
  • Vanaf de middeleeuwen tot het begin van de twintigste eeuw waren er in veel Europese landen nog dansberen die op commando voor publiek dansachtige bewegingen moesten maken. In de Wit-Russische stad Smarhon bestond in de 18e eeuw en begin 19e eeuw zelfs een berenacademie waar Roma dansberen trainden. In Pakistan worden nu nog dansberen gehouden.
  • In Pakistan vinden ook beer-honden gevechten plaats voor menselijk vermaak.
  • En in diverse landen worden beren gehouden voor vermaak in circussen. In Nederland is het gebruik van wilde dieren in 2015 verboden. 
  • In China worden beren gehouden voor hun gal, de zogenaamde berengalindustrie. De gal wordt gebruikt voor traditionele medicijnen waarvan de werking niet bewezen is.
  • In Nederland zijn nog beren te zien in dierentuinen en in de berenopvang 'Het Berenbos'.


De symboliek van beren

  • Beren zijn al te zien op prehistorische grottekeningen en op totems. Hun indrukwekkende gestalte maakte ze in verschillende culturen symbool voor kracht, moed en verbondenheid met de natuur.
  • In middeleeuwse en christelijke kunst werd de beer soms negatief afgebeeld als wild, onbeschaafd en angstaanjagend, maar ook als symbool voor wedergeboorte. Een beer gaat namelijk in winterslaap en ‘overleeft’ deze.
  • Beren zijn ook te zien op wapenschilden van gemeenten. In Nederland had de gemeente Berlicum tot 1996 een beer op hun stadswapen. De stad Bern in Zwitserland heeft zeker sinds 1224 een beer op hun wapenschild.
  • Beren hebben ook een aaibaar uiterlijk. In moderne kunst wordt de beer daarom vaak gebruikt om thema’s als kindertijd (de teddybeer), speelsheid, troost of tederheid te verbeelden. Denk ook aan de bekende beer 'Winnie de Poeh' uit de boeken van de Engelse schrijfster A.A. Milne (1882 - 1956). Hij staat symbool voor vriendschap, levensvreugde en een positieve kijk op het leven. De verhalen benadrukken waarden als vriendschap, delen, empathie en acceptatie van verschillen.